Το Παλιόπαιδο

«Όταν αυτό το παλτό θα σου κάνει, θα πει πως ήρθε η ώρα να φύγεις από εδώ και να γίνει κι εσύ…Κάποιος! Και ευτυχισμένος».

Το αγόρι αγναντεύει τα αστέρια κάθε βράδυ, με την ίδια σκέψη: το βράδυ που τα άστρα θα του μιλήσουν θα γίνει ευτυχισμένος. Για να επιβιώσει στην γεμάτη φτώχεια και εγκληματικότητα καθημερινότητα του, αναγκάζεται να κάνει κάποια από τα πράγματα που κάνουν τα παλιόπαιδα. Στις φτωχογειτονιές της Βενεζουέλας κυριαρχούν οι συμμορίες. Ο ήρωας μας αφού έτσι κι αλλιώς τον φωνάζουν παλιόπαιδο αποφασίζει να γίνει ένα στα αλήθεια. Έτσι όταν ο Ραούλ, ο αρχηγός της πιο άγριας συμμορίας, του ζητά να γίνει μέλος της, δέχεται.

Ο ήρωας μας σταματά να κοιτά τα αστέρια το βράδυ και βγαίνει για “κυνήγι”. Τότε θα κλέψει το πορτοφόλι ενός μουσικού και η ζωή του θα αλλάξει. Γνωρίζει την μαγεία της μουσικής. Ανταλλάσσει το πιστόλι του με ένα βιολί και το θαύμα γίνεται: τα αστέρια τον αγκαλιάζουν. Το παλιόπαιδο από μέλος συμμορίας γίνεται μέλος της ορχήστρας του μουσικού. Μέσα από την μουσική βρίσκει την δύναμη να ξεφύγει από την φτώχεια και την εγκληματικότητα.

Η μουσική του δείχνει το δρόμο για να ανακτήσει την ταυτότητα του. Βρίσκει το όνομά του, τον λένε Φέλιξ. Φέλιξ σημαίνει τυχερός και ευτυχισμένος. Ο Φέλιξ καταφέρνει να γίνει και τα δύο και το παλτό του δεν του χωράει πια. Ο ήρωας μας όμως το κρατάει το γκρίζο του παλτό, για να του θυμίζει ότι κάποτε υπήρξε ένα θλιμμένο παλιόπαιδο. Τώρα είναι η σειρά του να βοηθήσει άλλα παλιόπαιδα να βρουν τον εαυτό τους μέσα από την μουσική.

Εικονογράφηση

Η Ίρις Σαμαρτζή ζωντανεύει το κείμενο του βιβλίου με ασπρόμαυρες εικόνες, έντονες κόκκινες πινελιές και γραμμές . Το κόκκινο στοιχείο χρησιμοποιείται ως δείκτης για όλα τα σημαντικά σημεία του κειμένου. Οι ασπρόμαυρες εικόνες συνθέτονται από μαύρες γραμμές, κολλάζ στις ίδιες αποχρώσεις, σκίτσα με μολύβι και κάρβουνο. Η εικονογράφηση καθρεφτίζει την διάθεση του βιβλίου. Μέσα στις γκρίζες αποχρώσεις της είναι μελαγχολική και θλιμμένη, αλλά πάντα ελλοχεύει ένα ίχνος ελπίδας. Οι λιτότητα των εικόνων αποπνέει την φτώχεια της γειτονιάς που ζει και μεγαλώνει ο Φέλιξ. Οι φυσιογνωμίες των ηρώων, με αφαιρετικά χαρακτηριστικά, εκφράζουν συναισθήματα δυσανάλογης έντασης.

Η αφήγηση κάνει κύκλο με δύο βασικά σημεία αναφοράς: το γκρι παλτό και τα αστέρια. Στην αρχή της ιστορίας τα συναντάμε στην θλιμμένη τους εκδοχή , ενώ στο τέλος αποκτούν θετικό και αισιόδοξο πρόσημο. Η ιστορία του παλιόπαιδου είναι η ιστορία πολλών παιδιών που στράφηκαν στην παρανομία λόγω του χαμηλού βιοτικού επιπέδου. Στην προσπάθεια τους να βρουν την ταυτότητά τους, να επιβιώσουν και να αποκτήσουν την πολυπόθητη αίσθηση του “ανήκειν” γίνονται μέλη συμμοριών. Οι τέχνες και η εκπαίδευση είναι τα “όπλα” για να αποκτήσουν αυτά τα παιδιά ένα καλύτερο αύριο.

Η έμπνευση για την ιστορία του “Παλιόπαιδου” :

Λίγα λόγια για το El Sistema (Το Σύστηµα): Χρόνια πριν, στο Καράκας, ένας µουσικός και οικονοµολόγος, ο Χοσέ Αντόνιο Αµπρέου, ονειρεύτηκε πως η µουσική θα µπορούσε να αλλάξει τη ζωή φτωχών και περιθωριοποιηµένων παιδιών. Αποφάσισε να ζήσει το όνειρό του: το 1975, µαζί µε εθελοντές δασκάλους και µια πρώτη οµάδα 11 παιδιών, φτιάχτηκε η πρώτη ορχήστρα. Το σχέδιό του, που υιοθετήθηκε αµέσως και υποστηρίζεται έκτοτε από τις κυβερνήσεις της Βενεζουέλας, γνωστό ως Εl Sistema, δεν είναι µόνο ένας διαφορετικός τρόπος εκµάθησης µουσικής, αλλά ένα ισχυρό όπλο ενάντια στην παιδική και νεανική εγκληµατικότητα, ενάντια στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισµό.

Ο σπόρος έχει σήµερα ως «καρπούς» πάνω από 150 παιδικές και νεανικές ορχήστρες – 90 από αυτές συµφωνικές. Πάνω από 500.000 παιδιά σ’ ολόκληρη τη Βενεζουέλα είναι µέλη κάποιας ορχήστρας. Όπως επίσης «καρπός» του El Sistema είναι και η Simon Bolivar Orchestra, η παγκοσµίου φήµης συµφωνική ορχήστρα της Βενεζουέλας. Οι αρχές του El Sistema εφαρµόζονται τώρα πια σε πάνω από 50 χώρες ανά τον κόσµο. Το El Sistema είναι ένα όραµα που έγινε πράξη, βίωµα, ζωή, αποδεικνύοντας πως η µουσική… σώζει.

από το οπισθόφυλλο του βιβλίου